Za nami kolejne Święta Wielkiej Nocy. Ze względu na to, że od tygodnia trwa zdalna edukacja przedszkolaków, rodzice jak nigdy wcześniej mają wgląd w to, jakie zajęcia wokół tej tematyki proponowane są dzieciom w przedszkolu. Wspólnie wysłuchują opowiadań, oglądają przesyłane przez nauczycieli materiały, wykonują prace plastyczne i organizują zabawy. I mocniej niż zwykle pojawił się w tym roku dylemat zarówno wśród nauczycieli, jak i rodziców, w jaki sposób ta tematyka powinna być w przedszkolu realizowana?
Ale od początku – co to jest tematyka kompleksowa?
Każdy nauczyciel pracujący w przedszkolu na początku roku szkolnego obiera kierunek swoich działań, wybierając program edukacyjny, według którego będzie organizował sobie pracę. Zgodnie z tym programem może wybrać pakiet edukacyjny z przewodnikiem, w którym są zaproponowane konkretne tematy, jakie można podejmować w ciągu roku szkolnego i szczegółowo rozpisane aktywności. Celowo użyłam słowa „może”, bo to nie jest obowiązkowe. O tym, czy pakiety edukacyjne są obligatoryjne w przedszkolu pisałam w artykule #038.
Może też samodzielnie dobierać tematy, które będzie realizować z dziećmi, opierając się na tym, co jest aktualnie w obrębie ich zainteresowań lub w nawiązaniu do aktualnych wydarzeń, dni nietypowych czy świąt.
Korzystając z gotowych przewodników czy samodzielnie decydując – tematyka kompleksowa (zwykle tygodniowa) nawiązująca do chrześcijańskich Świąt Wielkiej Nocy czy Bożego Narodzenia pojawia się często, żeby nie powiedzieć zazwyczaj.
Tematyka kompleksowa – kto o niej decyduje?
O tym, czy i jak będzie przedstawiana dzieciom historia Jezusa w kontekście Świąt decyduje zwykle wyłącznie nauczyciel wychowawca i zależy to głównie od jego poglądów i postawy. Na początku marca na jednej z dużych grup facebookowych dla nauczycieli wychowania przedszkolnego rozgorzała dyskusja jak to jest z tą Wielkanocą w innych placówkach – czy należy odwoływać się do kontekstu religijnego, Baranka i Drogi Krzyżowej, czy pozostać w sferze kolorowych pisanek, zajęcy i kurczaczków? Oczywiście z setek komentarzy wynikało, że są dwa spojrzenia na tę sytuację, ale dość spora grupa nauczycieli podkreślała konieczność uszanowania odmiennych uczuć religijnych, poglądów czy narodowości, co mnie osobiście pozytywnie zaskoczyło.
Sugerowano również, że warto byłoby dowiedzieć się od rodziców ilu z nich tworzy rodziny wyznające chrześcijańskie wartości i w ich duchu wychowuje swoje dzieci. Tak, żeby uniknąć przekazywania treści niezgodnymi z ich poglądami. Zwracano też uwagę, że można podjąć ten temat przywołując różne wyznania i ich sposoby na świętowanie tych dni – dając dzieciom znać, że można wierzyć w różne rzeczy i warto być wobec tego tolerancyjnym. Duża grupa nauczycieli wychodziła jednak z założenia, że Wielkanoc to polska tradycja i nie można jej pominąć czy jakkolwiek ograniczyć (np. pomijając wątki czysto religijne) w realizacji programu wychowania przedszkolnego.
Co o tym myślą rodzice?
Postanowiłam zapytać wprost rodziców, którzy zebrali się wokół Przedszkojaka na Instagramie, jak oni to widzą. W krótkiej ankiecie wzięło udział prawie 200 osób, a jej wyniki przedstawiają się następująco:
%
Liczba dzieci, które realizują tematykę Wielkanocy w przedszkolu
%
Odsetek rodziców, którzy uważają, że przedszkole powinno realizować tematykę okołoświąteczną
%
Tylu rodziców postrzega tą tematykę jako nawiązanie do tradycji, a nie religii
Większość rodziców uważa, że ta tematyka może być realizowana nie tylko na zajęciach z religii w starszych grupach, ale właśnie podczas zajęć ogólnych, ale w kontekście tradycji i zwyczajów, a nie czysto religijnym. Można więc wysunąć wniosek, że to mówienie o Wielkanocy właśnie za pomocą jej symboli (malowanie pisanek, Śmigus Dyngus, kurczak i zajączek) jest wyborem najbardziej neutralnym i uwzględniającym wieloreligijność i poszanowanie różnych przekonań. Świadczy też o tym fakt, że na pytanie, czy podczas tematyki kompleksowej o Wielkanocy warto opowiedzieć dzieciom o życiu, wyroku i ukrzyżowaniu Pana Jezusa (przykładem była prezentacja z ilustracjami Pana Jezusa na krzyżu znaleziona na portalu dla nauczycieli przedszkola), aż 72% rodziców odpowiedziało, że to dla nich zbyt dużo i nie chcą takich treści dla swoich przedszkolaków.
Jak o to zadbać będąc rodzicem?
Warto przemyśleć jakie są Twoje oczekiwania względem ingerowania przedszkola w Waszą wiarę i przekonania jeszcze zanim wybierzecie placówkę. Właśnie dlatego jestem zdania, że wybór przedszkola nie powinien opierać się na intuicji, a być świadomą decyzją poprzedzoną rozmową z dyrektorem. Jak zrobić dobry research i o co pytać poszukując przedszkola – napisałam obszernie w Przewodniku.
Jeśli nie masz większego wyboru albo jest już za późno, można to zrobić na początku roku szkolnego podczas zebrania. Jeśli nauczyciel nie zapyta wprost o to, jak widzicie realizację tematyki kompleksowej związanej ze Świętami, osobiście rozpocząć dyskusję na ten temat. To właśnie podczas pierwszego spotkania powinny zostać ustalone wszystkie najważniejsze kwestie, również dotyczące wychowania i wiary – tak, by nie były sprzeczne z przekazem, który zna dziecko. O tym, jakie jeszcze kwestie warto poruszyć na pierwszym zebraniu, przeczytasz w artykule #009 Zebranie w przedszkolu.
Jeśli ten etap też został pominięty, możesz porozmawiać z nauczycielem odpowiednio wcześniej i zapytać jak zamierza realizować daną tematykę. Warto zachęcić go do otwartości na różne religie i postawy i poprosić o nieprzekazywanie „jedynej słusznej dla niego wersji wydarzeń”, a podejście do tematu w sposób uniwersalny, nikogo nie wykluczający. A co jeśli Twoje dziecko już otrzyma jakieś informacje, które nie są zgodne z Waszym światopoglądem? Wtedy wyjaśnianie tej różnorodności światopoglądowej należeć będzie już wyłącznie do Ciebie.
Daj znać jak Ty to widzisz. Czy w każdym przedszkolu należy poruszać kwestie dotyczące świąt chrześcijańskich, a jeśli tak, to w jaki sposób? Jakie są Twoje doświadczenia? Chętnie podyskutuję o tym z Wami w komentarzach.
