Jest taki dokument, który nauczyciel sporządza z grupą na początku roku szkolnego. Co więcej, każdy przedszkolak w grupie musi go przyjąć i potwierdzić jego znajomość podpisem lub pieczęcią (odbiciem rączki lub palca). Nie ma to tamto – to naprawdę poważna sprawa. Czym jest kodeks przedszkolaka? Po co jest sporządzany? Co zawiera? Dlaczego rodzic powinien go znać?
Co to jest kodeks przedszkolaka?
Kodeks przedszkolaka to umowa między nauczycielami a dziećmi sporządzana w formie dużego plakatu lub elementów umieszczanych na tablicy w sali. Najczęściej funkcjonuje on pod nazwą kodeks przedszkolaka, ja jednak częściej używam hasła „kontrakt grupowy”. Niezależnie od nazwy – chodzi o zestaw zasad, które obowiązują każdego, kto należy do grupy i porządkują przedszkolne życie. Dobrze, jeśli kodeks będzie sporządzany wraz z dziećmi, a nie zostanie im przedstawiony. Jeśli faktycznie zaangażujemy dzieci w jego tworzenie, wysłuchamy pomysłów na to, jak powinny wyglądać grupowe zasady i zanotujemy je – jest większe prawdopodobieństwo, że szybko je zapamiętają i będą je przestrzegać.
Co zawiera kodeks przedszkolaka?
W kodeksie umieszczane są najważniejsze zasady, które powinny być przestrzegane przez dzieci. W zależności od tego, czy jest to grupa maluszków czy starszaków robi się to w odpowiedni, czytelny dla nich sposób. Kodeks dzieci młodszych będzie kodeksem obrazkowym, zawierającym tylko kilka najważniejszych elementów. Trzylatek rozpoczynający swoją przygodę z przedszkolem nie powinien być zarzucony zasadami, których nie będzie w stanie zapamiętać, a tym bardziej wdrożyć. Starszaki z pewnością poradzą sobie z czytaniem prostych haseł na planszy i zapamiętaniem większej ilości zasad.
To, jakie zasady zawiera kodeks jest indywidualną sprawą nauczycieli i dzieci w grupie. Są jednak pewne ramy, których warto się trzymać. Należy umieścić w nim zasady, których przestrzeganie wpływa bezpośrednio na bezpieczeństwo przedszkolaków – a więc informację o tym, że nie biegamy po sali lub nie chlapiemy wodą w łazience. Ważne, żeby dzieci rozumiały, dlaczego ta zasada jest potrzebna i co mogłoby się stać, gdyby jej nie było w kodeksie. Warto też umieścić w nim zasady odnoszące się do zachowania dzieci wobec rówieśników – 'pomagamy sobie nawzajem’ czy 'nie bijemy się’.
Po co sporządzamy kodeks przedszkolaka?
Kodeks przedszkolaka, który tworzony jest wraz z dziećmi i każde z nich akceptuje zasady w nim zawarte nauczyciel eksponuje w widocznym miejscu w sali. W każdej sytuacji konfliktowej lub zagrażającej bezpieczeństwu dzieci przypomina ustalenia i odwołuje się do nich. To pozwala dzieciom zapamiętać jak powinno się zachowywać w grupie, a nauczycielowi wyegzekwować to poprawne zachowanie. Można również ustalić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania tego kontraktu. Ważne jednak, żeby były one adekwatne do sytuacji i wieku dzieci.
Dlaczego rodzic powinien go znać?
Najczęstszym pytaniem, które ciśnie się rodzicowi na usta w momencie odbioru przedszkolaka jest pytanie „Byłeś dziś grzeczny?”. O tym dlaczego nie warto o to pytać wspominałam tutaj. Jeśli jednak chcesz uzyskać informację od nauczyciela bądź samego zainteresowanego czy zachowywał się odpowiednio w przedszkolu – warto wiedzieć czego się od niego oczekuje i jakie zachowania są dozwolone, a jakie nie są akceptowane. Warto też znać zasady, które zawiera przedszkolny kontrakt i przyjąć podobne w życiu pozaprzedszkolnym – zabawie z dziećmi na placu zabaw czy czynnościach samoobsługowych, które mają miejsce w domu. Dzięki temu dziecko ma jasny, spójny komunikat.
O zasadach, jakie obowiązują wszystkie dzieci w grupie nauczyciel powinien poinformować rodziców na pierwszym zebraniu. Uwzględniłam to w artykule #009 o tym, czego spodziewać się na zebraniu.
Przykładowe kodeksy grupowe
Poniżej możesz zobaczyć jak wyglądają przykładowe kontrakty zawierane w przedszkolu i jak są sformułowane zasady. Dla maluszków świetnie sprawdzi się coś na wzór 'Przybij piątkę’ – mało zasad, bardzo proste i skojarzone z częściami ciała. Kiedy nauczyciel chce przypomnieć w trakcie dnia o pewnej zasadzie, wystarczy, że wskaże rękę lub uszy i już dzieciaki wiedzą, o czym zapomniały. Sama przyjęłam podobne zasady z trzylatkami i pięknie potrafiły mi je wyrecytować, choć jasne jest, że nie zawsze o nich pamiętały.
Kodeks starszaków będzie zawierał więcej zasad odnoszących się do wielu sytuacji, z jakimi mają do czynienia przedszkolaki. Obrazki mogą być i zwykle są bardziej szczegółowe, ale nadal pozwalają na szybkie zorientowanie się o jaką zasadę chodzi. Podpisy natomiast będą czytane przez dzieci, które już sobie z tym radzą i zachęcać do nauki czytania pozostałe. Ważne jest, żeby jak najmniej komunikatów rozpoczynać od 'Nie’ i starać się zastąpić je tymi pozytywnymi. Zamiast 'Nie biegamy po sali’ warto przekazać dzieciom, że 'W sali chodzimy powoli’.
Źródło: Pinterest
Podsumowanie
Czy wiedziałaś wcześniej, że istnieje coś takiego jak kodeks przedszkolaka? Zostałaś o tym poinformowana przez nauczyciela? Znasz zasady, które obowiązują Twojego Przedszkojaka w jego grupie? Podziel się swoimi doświadczeniami w tym temacie.
